Türkiye ile Katar arasındaki stratejik ilişkiler, tarih boyunca dikkat çekici ve sürekli bir gelişime tanık olmuş, çeşitli alanlarda sürekli iş birliği ile güçlenmiştir. Bu ilişkiler, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bugün Salı günü Doha’ya gerçekleştireceği ziyaretle daha da büyümeyi bekliyor.
En son şubat ayının 12’sinde iki ülke liderleri arasında gerçekleşen görüşmede Cumhurbaşkanı Erdoğan, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani’yi İstanbul’daki Vahdettin Köşkü’nde ağırlamış, “iki kardeş ülke arasındaki stratejik ilişkiler ve bölgedeki gelişmeleri” ele almıştır.
Bu ilişkiler, Türkiye Cumhurbaşkan Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın 9 Mayıs’ta Katar Haber Ajansı’na (QNA) verdiği demeçte belirttiği gibi, “dünyanın en başarılı ortaklıklarından biri olmuş ve tüm alanlarda gelişmeye devam etmektedir.”
Stratejik İlişkiler
Son yirmi yılda, Türkiye’de Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AK Parti) iktidara gelmesiyle iki ülke arasındaki ilişkiler ekonomik, ticari, siyasi, askeri, kültürel ve turizm alanlarında çarpıcı bir şekilde gelişmiştir.
1979’da Ankara ve Doha’da büyükelçiliklerin açılmasıyla resmiyet kazanan bu ilişkiler, her zaman güçlü ve sağlam bir zemine oturmuş, 2014’te “Türkiye-Katar Yüksek Stratejik Komitesi”nin kurulmasıyla daha da pekismiştir. Bu komite her yıl en üyksek düzeyde toplantılar gerçekleştirmektedir.
Komitenin ilk toplantısı Aralık 2015’te Doha’da yapılmış, bugüne kadar sekiz toplantı düzenlenerek siyasi, ekonomik, kültürel ve bilimsel alanlarda yaklaşık 95 anlaşma imzalanmıştır.
2016’daki ikinci toplantı Trabzon’da, üçüncü toplantı 2017’de Doha’da, dördüncü toplantı ise 2018’de İstanbul’da gerçekleşmiştir.
Bu stratejik komitenin sağladığı anlaşmalar sayesinde 2016-2020 arasında Türkiye ve Katar arasındaki ticaret hacmi yüzde 100’den fazla artmıştır.
Ekonomik İş Birliği
2022 yılı itibariyle iki ülke arasındaki ticaret hacmi yaklaşık 1.8 milyar dolar seviyesine ulaşmış olup, bu rakamın 2025’e kadar 5 milyar dolara yükseltilmesi hedeflenmektedir.
2022’nin ilk sekiz ayında Katar’ın Türkiye’den yaptığı ithalat bir milyar dolara ulaşmış, 2021’e göre yüzde 60, son beş yılda ise yüzde 200’den fazla bir artış kaydedilmiştir. Türkiye, Katar’ın en fazla ithalat yaptığı yedinci ülke konumuna gelmiştir.
Katar’da 711’den fazla Türk şirketi faaliyet göstermektedir. Bunların 664’ü Katarlı ve Türk ortaklı, 47’si tamamen Türk sermayelidir. Buna ek olarak, 183 Katarlı şirket de Türkiye’de faaliyette bulunmaktadır.
Katar’ın Türkiye’ye doğrudan yatırım hacmi 33.2 milyar dolara ulaşırken, Türk inşaat şirketlerinin Katar’da üretkenlik gösterdiği projelerin toplam değeri 22 milyar dolara yaklaşmıştır.
Turizm alanında ise, 2016’da 30 bin olan Katar’dan Türkiye’ye gelen turist sayısı, 2019’da 110 bine, 2022’de ise 140 bine ulaşmıştır.
Askeri İş Birliği
19 Aralık 2014’te taraflar “Askeri Eğitim ve Savunma Sanayii Alanında İşbirliği Anlaşması” imzalamış ve 2017’de yürülüğe girmiştir.
Aralık 2019’da Katar’da “Halid bin Velid” adıyla yeni ortak askeri üs açılmış, iki ülkenin önde gelen askeri yetkilileri bu açılışta yer almıştır.
Kültürel İş Birliği
2015’te Katar-Türkiye kültürel yılı ilan edilmiş, Doha Uluslararası Kitap Fuarı’nda Türkiye onur konuğu olarak yer almış, “Yunus Emre Türk Kültür Merkezi” de Doha’da açılmıştır.
2021’de Katar Ulusal Kütüphanesi ile Türkiye’nin “Millet Kütüphanesi” arasında bilimsel, teknik ve kültürel alanlarda iş birliği için mutabakat zaptı imzalanmıştır.