Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da, bugün (Çarşamba) Beşinci Körfez-Amerika Zirvesi başladı. Zirveye, dün Suudi Arabistan’a ulaşan ABD Başkanı Donald Trump da katılıyor. Trump, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni de kapsayan bölgesel bir turun parçası olarak Riyad’da bulunuyor. Zirveye Körfez liderlerinden ikisi katılmadı.
Bin Selman: Hedefimiz Gazze’de Savaşı Bitirmek ve Filistin’e Kapsamlı Çözüm
Zirvenin açılışını yapan Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, yaptığı konuşmada, “Körfez-Amerika Zirvesi, ortak çalışmayı ve iş birliğini geliştirme kararlılığımızı yansıtıyor” dedi. Bölgesel gerilimin azaltılması ve Gazze’deki savaşın sona erdirilerek Filistin meselesine kapsamlı bir çözüm bulunması gerektiğini vurguladı.
Veliaht Prens ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’ın dün Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırma kararını memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.
Lübnan’da silahların yalnızca devletin kontrolünde olması gerektiğini ifade eden Bin Selman, Yemen’de siyasi bir çözüme ulaşmak amacıyla taraflar arasında diyaloğun teşvik edilmesi gerektiğini söyledi. ABD ile bölge istikrarı için iş birliğinin sürdürüleceğini vurguladı.
Trump: “Ortadoğu Barışla Yükselebilir”
ABD Başkanı Donald Trump ise zirvedeki konuşmasında, “Ortadoğu barışla refaha kavuşabilir” diyerek bölgeye dair geleceğe yönelik vizyonunu paylaştı.
Ortadoğu’nun küresel önemde bir stratejik merkez olduğunu belirten Trump, Körfez liderlerine hitaben “Sizinle çalışmayı dört gözle bekliyorum” dedi.
İran konusuna da değinen Trump, “İran’la bir anlaşma yapmak istiyorum ama terörü desteklemeyi bırakmalı” ifadelerini kullandı. Bu açıklama, ABD’nin İran politikasında bazı koşullarla değişim olabileceğine işaret etti.
Suudi Arabistan ile olan ilişkileri “özel ve ayrıcalıklı” olarak tanımlayan Trump, “Veliaht Prens ile ilişkimiz çok özel. Suudi Arabistan’da iki gün geçirmek benim için büyük bir onur” dedi.
Lübnan bağlamında ise “Lübnan, Hizbullah’ın etkisinden kurtarılmalı” diyerek bu ülkeye ilişkin tutumunu açıkça ortaya koydu.
Körfez liderlerine hitabında, “Siz dünyada hayranlık uyandıran liderlersiniz” ifadeleriyle takdirlerini dile getirdi.
Bahreyn Kralı: Kalıcı Barış İçin İki Devletli Çözüm Şart
Bahreyn Kralı Hamad bin İsa Al Halife, Körfez ülkeleri ile ABD arasındaki sağlam stratejik ortaklığa dikkat çekti. Trump’ın Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırma kararını takdirle karşılarken, Filistin meselesinde kalıcı barış için iki devletli çözüm çağrısında bulundu.
Bahreyn’in ABD ile güçlü iş birliğini vurgulayan Kral, Körfez-Amerika ilişkilerini “temel stratejik bütünlük” olarak tanımladı.
Kuveyt Emiri: Bölge Sorunlarının Çözümüne Kapı Aralanıyor
Kuveyt Emiri, Körfez-Amerika ortaklığını “sarsılmaz” olarak nitelendirdi. Trump’a Körfez liderleriyle bir araya gelme konusundaki ilgisinden dolayı teşekkür ederek, bu zirvenin bölgesel sorunların çözümüne bir kapı araladığını ifade etti.
Bölgenin “alışılmadık ve sınırları aşan zorluklar”la karşı karşıya olduğunu belirten Kuveyt Emiri, ortak yatırımlar için ABD-Körfez forumu kurulmasını önerdi.
Umman: Tarihi Bir Dönüm Noktası
Umman Sultanı’nı temsilen zirveye katılan Uluslararası İlişkilerden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Esad bin Tarık Al Said, zirveyi “tarihi bir dönüm noktası” olarak nitelendirdi. Trump’ın Yemen ve Filistin meselelerindeki çabalarını övdü.
Gazze’deki insani durumdan büyük endişe duyduklarını belirterek, sivillere yönelik saldırıların ve deniz trafiğinin hedef alınmasının son bulması çağrısında bulundu. Trump’ın diyalog politikasını memnuniyetle karşıladıklarını ifade etti.
Filistin’de kalıcı barış ve refahın, bağımsız bir Filistin devleti kurulmadan mümkün olmayacağını vurguladı.
KİK Genel Sekreteri: Derin Bir İttifak
Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Genel Sekreteri Casim el-Budeyvi, “Körfez-Amerika ittifakı, uluslararası ilişkilerde örnek gösterilecek kadar derin” dedi.
ABD ile stratejik ortaklığın “sağlam temeller üzerine kurulu” olduğunu belirten Budeyvi, Suudi Veliaht Prensi’nin Suriye halkına verdiği destekten de övgüyle bahsetti.
Liderlerin Katılımı
Bahreyn Kralı, Katar Emiri ve Kuveyt Emiri zirveye şahsen katılırken; BAE’yi, Abu Dabi Veliaht Prensi Şeyh Halid bin Muhammed bin Zayid temsil etti. Umman’ı ise Başbakan Yardımcısı Esad bin Tarık temsil etti.
Suudi Arabistan, günler öncesinden zirveye katılım için Körfez liderlerine davetler göndermişti. Suudi Arabistan resmi ajansı SPA, zirveyi “yapıcı iş birliğinde yeni bir sayfa” olarak tanımlarken, ortak güvenlik ve siyasi koordinasyon açısından tarihi bir fırsat olarak değerlendirdi.
Bu zirve, Körfez ülkeleri ile ABD arasında düzenlenen beşinci zirve oldu. İlki Mayıs 2015’te ABD’deki Camp David’de düzenlenmiş, sonraki üçü Riyad’da yapılmıştı. 2017’deki üçüncü zirveye ve 2022’deki dördüncü zirveye de Donald Trump katılmıştı. Trump, başkanlığı döneminde 2017’de Suudi Arabistan’ı ziyaret etmiş ve Kral Selman ile görüşmüştü.
