Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, İsrail-Hamas arasındaki karmaşık diplomatik süreçte öne çıkan isim oldu. ABD vatandaşı ve aynı zamanda İsrail vatandaşı olan son rehine Edan Alexander’ın serbest bırakılmasıyla sonuçlanan müzakerelerin baş aktörü olarak dikkat çekti.
Amerikan haber sitesi Axios’ta yayımlanan habere göre, Katar Başbakanı Al Sani, ışıklar dışında yürüttüğü hassas müzakerelerle rehin tutulmakta olan Alexander’ın herhangi bir İsrail tavizi olmaksızın serbest bırakılmasını sağladı. Bu gelişme, aylardır tıkanma noktasında olan dosyada nadir görülen bir diplomatik atılım olarak değerlendirildi.
Rehine takasının hemen ardından, İsrailli müzakerecilerin bugün Doha’ya ulaşması ve Katar, Mısır ve ABD’nin ortak arabuluculuğunda, Gazze’de kapsamlı bir ateşkes ve esir değişimi anlaşması sağlamak amacıyla Hamas ile dolaylı görüşmelere yeniden başlanması bekleniyor.
Haberde adı geçen kaynaklar, İsrail tarafının bu özel arabuluculuk sürecinden önceden haberdar olmadığını, süreci ABD’den değil, kendi istihbarat kanalları üzerinden öğrendiğini aktardı. Bu da görüşmelerin ne denli gizli ve alışılmadık biçimde yürütüldüğünü ortaya koydu.
Axios’un haberinde ayrıca, Hamas’ın eski ABD Başkanı Donald Trump’a yakın isimlerle gayriresmî bir iletişim hattı kurmaya çalıştığı da yer aldı. Bu temasların, ileride ABD’nin Gazze politikasını etkileme potansiyeli taşıdığına işaret ediliyor.
Habere göre, Hamas’tan bir yetkili Nisan ayı sonunda, Trump’a yakınlığıyla bilinen Filistin asıllı Amerikalı iş insanı Beşara Bahbah ile iletişime geçerek, Trump’a yakın Yahudi kökenli iş insanı ve Orta Doğu özel temsilcisi Steve Witkoff’a mesaj iletmesini istedi.
Bu gizli kanalın ve Katar’ın yürüttüğü diplomatik temasların birleşmesiyle, Amerikalı rehine Edan Alexander’ın serbest bırakılması sağlandı. Bu gelişme, Katar’ın bölgedeki en hassas konularda çok taraflı diplomatik mekanizmaları harekete geçirme kapasitesini bir kez daha ortaya koydu.
Öte yandan İsrail basını, bugün bazı esir yakınlarının Katar’a giderek Trump ve Katar Başbakanı ile görüşeceğini bildirdi.
ABD özel temsilcisi Steve Witkoff, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, “Katar’a gidiyoruz çünkü müzakerelerde ilerleme kaydetme ihtimali olduğunu düşünüyoruz,” ifadelerini kullandı. “Hepimiz diplomatik bir çözüm görmek istiyoruz. Gerçek şu ki, şimdiye kadar serbest bırakılan tüm rehineler bu çerçevede geri döndü,” dedi.
Dün, Hamas’ın askeri kanadı olan İzzeddin el-Kassam Tugayları, hem İsrail hem de ABD vatandaşı olan asker Edan Alexander’ı serbest bıraktı. Bu gelişme, Mart ayından bu yana Gazze üzerinde süren İsrail savaş uçaklarının uçuşlarının durmasıyla eş zamanlı gerçekleşti.
Katar ve Mısır, pazar akşamı yaptıkları açıklamada, Hamas’ın söz konusu askerin serbest bırakılmasına onay vermesini memnuniyetle karşıladıklarını duyurdu. Bu karar, İsrail’in Mart ayından bu yana Gazze’ye yönelik saldırı ve ablukalarını yoğunlaştırdığı bir döneme denk geldi.