Bilgiye dayalı bir ekonomi inşa etme yolunda başarılar elde etmeyi amaçlayan Katar, inovasyon ve teknoloji ekosistemini çeşitli alanlarda güçlendirmek için büyük çaba harcamaya devam ediyor.
Bu çabalar, Doha’nın rekabetçi bir ortam geliştirerek Körfez ülkesinin küresel arenadaki konumunu pekiştirme taahhüdünü ortaya koyuyor ve Katar’ı Orta Doğu’nun teknoloji ve inovasyon merkezi haline getiriyor.
Bu durum, 26 Şubat’ta sona eren “Web Zirvesi Katar 2025” etkinlikleriyle de doğrulandı. Zirve, Katar’daki kurumlar ile dünyanın önde gelen teknoloji şirketleri arasında 56 mutabakat anlaşmasının imzalanmasına sahne oldu.
Bu kadar fazla anlaşmanın imzalanması, Katar’da kamu ve özel sektör arasındaki güçlü iş birliğini ve ülkenin yabancı yatırımları çekme, teknoloji alanında stratejik ortaklıkları artırma konusundaki kararlılığını yansıtıyor.
Katar Haber Ajansı’na (QNA) göre zirveye 25.700’den fazla kişi, 723 yatırımcı ve 1.520 girişim şirketi katıldı.
Ayrıca zirvede, “Greycroft”, “500 Global” ve “Peak XV” gibi büyük yatırımcıların katılımıyla 156 şirkete lisans verildi.
İnovasyon Ekosistemini Güçlendirme
Zirvenin kapanışında açıklama yapan Hükümet İletişim Ofisi Direktörü ve Web Zirvesi Daimi Komitesi Başkanı Şeyh Casim bin Mansur bin Cabir Al Sani, 228 Katar merkezli girişim şirketinin zirvede yer almasından duyduğu gururu dile getirdi.
Al Sani, bu şirketlerin dünya teknoloji topluluğuna yeteneklerini sergilediğini ve bunun Katar’daki yatırım ortamını güçlendirmeye ve yerel girişimcileri uluslararası sahnede desteklemeye önemli katkı sunduğunu vurguladı.
Ayrıca zirvenin ikinci kez elde ettiği olağanüstü başarının, Katar’ın bilgi ekonomisi oluşturma ve inovasyon ekosistemini güçlendirme çabalarına olan sürekli bağlılığını gösterdiğini ifade etti.
Bilgi Ekonomisinin İnşası
Katar, bilgi ekonomisini geliştirmek ve inovasyon ekosistemini güçlendirmek amacıyla yıllar içinde çeşitli kapsamlı stratejiler oluşturdu. Bunların en öne çıkanları şunlardır:
- Ulusal Strateji ve Katar Vizyonu 2030: Yenilikçiliği teşvik ederek ekonomik çeşitliliği artırmayı ve petrol ile doğalgaza bağımlılığı azaltmayı hedefleyen bir yol haritası.
- Ulusal Strateji 2018-2022: Araştırma, geliştirme ve girişimciliğe odaklanarak inovasyon ortamını güçlendirme planı.
- Eğitim ve bilimsel araştırmalara yatırım yapma, inovasyon programlarını teşvik etme.
- Katar Bilim ve Teknoloji Vadisi’nin kurulması: Girişim şirketleri ve araştırma projelerini desteklemek için.
- Katar Bilim ve Teknoloji Parkı’nın açılması ve ulusal araştırma hibeleri programının başlatılması: Enerji, çevre ve teknoloji alanlarında inovasyonu desteklemek için.
- Katar Ulusal Araştırma Fonu’nun kurulması: 3.500’den fazla araştırma projesine finansman sağladı.
- Katar Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi’nin başlatılması.
- Yapay zekâ, blok zinciri, bulut bilişim ve dijital altyapı alanlarına yatırım yapılması.
- Küresel araştırma kurumlarıyla iş birliği yapılması ve inovasyon ile teknoloji etkinliklerine ev sahipliği yapılması.
Somut Sonuçlar
Bu stratejilerin uygulanmasıyla Katar’da gözle görülür başarılar elde edildi. Bunlardan bazıları:
- Küresel İnovasyon Endeksi’nde Katar’ın sıralamasının yükselmesi ve ülkenin bölgedeki önde gelen araştırma ve geliştirme merkezlerinden biri haline gelmesi.
- Petrol dışı sektörlerin, özellikle teknoloji ve eğitimin, GSYH içindeki payının artması.
- Yenilenebilir enerji, sağlık ve finansal teknoloji alanlarında inovasyon destekli projelerle önemli ilerlemeler kaydedilmesi.
Büyük Vizyonlu Bir Ülke
İsveç merkezli robotik ve yapay zekâ şirketi “Furhat Robotics” CEO’su Mühendis Samer Mabid, Katar’ın yapay zekâ alanında en iddialı ülkelerden biri olduğunu belirtiyor.
Mabid, “Katar, yetenek geliştirme, yerel inovasyonu destekleme ve altyapıya yatırım yapma konusunda önemli adımlar attı. Küçük bir ülke olmasına rağmen büyük bir vizyona sahip ve sürdürülebilir ekonomik getiriler elde edebilecek potansiyele sahip. Hatta küresel yapay zekâ alanında etkili bir aktör olmaya aday.” diyor.
Katar’ın artık küresel teknoloji şirketlerine sadece yatırım yapan bir ülke değil, yapay zekâ geliştiren bir merkez haline geldiğini vurgulayan Mabid, Doha’nın teknolojik çözümler ithal etmekten ziyade yerel yetenekleri eğiterek kendi çözümlerini geliştirme yoluna girdiğine dikkat çekiyor.
Bu dönüşümün en net örneklerinden birinin, Scale AI ile yapılan iş birliği olduğunu belirten Mabid, “Bu ortaklık sayesinde yerel yetenekler eğitiliyor ve yapay zekâ ulusal projelere entegre ediliyor. Katar, 2029’a kadar 50’den fazla yapay zekâ uygulamasını hayata geçirmeyi hedefliyor.” diyor.
Ayrıca Katar’ın eğitim sektörüne yaptığı yatırımlara da değinen Mabid, “Ülke, eğitimde yapay zekâyı benimsemekte büyük ilerleme kaydediyor. Katar, en yeni yapay zekâ teknolojilerini kullanarak eğitim ve toplumu yeniden şekillendirme vizyonuna sahip.” ifadelerini kullanıyor.
Yerel İnovasyona Destek
Mabid, Katar hükümetinin teknoloji girişimlerine sağladığı desteğe de dikkat çekiyor. Bu desteğin sonucu olarak teknoloji girişimlerinin sayısı geçen yıla göre %90 arttı, bu da ülkenin inovasyon ekosisteminin hızla geliştiğini gösteriyor.
Ancak Katar’ın yapay zekâ alanında küresel bir güç olabilmesi için güçlü hesaplama altyapısına ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Mabid, Ooredoo’nun veri merkezleri için yaptığı 550 milyon dolarlık yatırımın bu ihtiyacı karşılamaya yönelik önemli bir adım olduğunu belirtiyor.
Bu yatırımların Katar’ı, yapay zekâ ve bulut bilişim alanında faaliyet gösteren şirketler için önemli bir merkez haline getirdiğini ifade eden Mabid, “Web Zirvesi Katar 2025’ten çıkan en büyük mesaj, Katar’ın artık sadece teknoloji tüketicisi değil, teknoloji üreten bir ülke haline geldiğidir.” diyerek sözlerini tamamlıyor.
