Katar, dünya sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihracatının önde gelen ülkelerinden biri olmasının ötesine geçerek, ekonomik ve yatırım alanındaki konumunu güçlendirme yolunda kararlılıkla ilerliyor. Bu kapsamda, gelir kaynaklarını çeşitlendirmeye odaklanan Doha yönetimi, ilaç sanayisini geleceği parlak sektörlerden biri olarak önceliklendiriyor.
Katar, bu sektöre ya küresel düzeyde uzmanlaşmış şirketlere yatırım yaparak ya da yerli ilaç sanayisini destekleyip geliştirme yoluyla adım atıyor. Bu strateji, 2030 Katar Ulusal Vizyonu doğrultusunda; yeniliği teşvik etmeyi, kendi kendine yeterliliği artırmayı ve uzun vadeli ulusal ekonomik kalkınmaya katkı sunacak stratejik yatırımları çekmeyi amaçlıyor.
İlaç Alanında Stratejik Yatırımlar
Yakın zamanda yayımlanan raporlara göre, Katar Yatırım Otoritesi, ağrı tedavisine yönelik çözümler geliştiren dünya lideri Latigo Biotherapeutics şirketine 150 milyon ABD doları yatırım yaptı. Bu adım, Katar’ın biyomedikal sanayiye yönelik artan ilgisini ve bu alanda çeşitlendirilmiş yatırım stratejisini ortaya koyuyor.
Bu yatırım sayesinde şirketin, ağrı tedavisinde kullanılan seçici Nav1.8 inhibitörleri alanındaki araştırma ve geliştirme çalışmalarını hızlandırması hedefleniyor. Böylece, Katarlı sermayenin küresel tıpta inovasyonu destekleme rolü daha da pekişiyor.
Yatırım aynı zamanda şirketin üretim hattını genişletmesine ve yeni tedavi ürünleri geliştirmesine de olanak tanıyacak. Bu da uluslararası düzeyde rekabet gücünü artıracak önemli bir adım olarak görülüyor.
Katar’ın bu alana yaptığı yatırımlar, yalnızca ülkenin ilaç sektöründeki konumunu güçlendirmekle kalmıyor, aynı zamanda doğal gaz gelirlerine olan bağımlılığı azaltarak, yeni ve sürdürülebilir gelir kaynakları oluşturma stratejisine de hizmet ediyor.
Bu süreç, Katar’ın Kuzey Sahası Genişletme Projesi ile LNG üretimini yıllık 142 milyon tona çıkarmayı hedeflemesine paralel şekilde ilerliyor.
Şark Gazetesi, 22 Mart tarihli haberinde, Katar’ın ilaç sanayisine yönelik bu yatırım politikasının; yapay zekâ, temiz enerji ve ileri teknolojiler gibi geleceğin sektörlerine yönelik daha geniş kapsamlı bir stratejinin parçası olduğunu vurguladı.
Latigo Biotherapeutics’in parlak geleceği göz önünde bulundurulduğunda, Katar’ın bu sektöre yönelik yatırımlarını artırması ve küresel ölçekte yenilikçi tedavilerin geliştirilmesinde önemli bir aktör haline gelmesi bekleniyor.
Bu yatırımlar, Katar’ı gelişmekte olan ve gelişmiş piyasalarda cazip fırsatları değerlendirebilecek kapasitede küresel bir yatırım merkezi haline getirmeyi amaçlayan entegre yatırım politikalarının bir parçasını oluşturuyor.
Amaçlar ve Zorluklar
Ekonomi uzmanı Dr. Abdurrahim El-Hour, Katar’ın ilaç sanayisine yönelik yatırımlarını artırma hedefinin; ekonomik çeşitliliği sağlama ve bu hayati alanda kendi kendine yeterlilik hedefiyle örtüştüğünü belirtiyor.
El-Hour, “Katar’ın bu konudaki çabaları, yerel sanayiyi destekleme ve ulusal kapasiteyi geliştirme doğrultusunda net bir şekilde görülüyor. Bu da ülkenin ilaç güvenliğini artıracaktır” ifadelerini kullandı.
El-Hour’a göre Katar’ın ilaç sektörüne yönelmesindeki başlıca itici faktörler şunlardır:
- İlaç Güvenliğini Sağlama: Katar, bölgesel zorluklar ve küresel krizler (örneğin COVID-19 pandemisi) karşısında halkın ilaç ihtiyacını karşılayabilecek yerel bir arz zinciri oluşturmak istiyor.
- Ekonomik Çeşitlilik: İlaç yatırımları, ülkenin petrol ve gaz dışındaki sektörlere yönelme stratejisinin bir parçası.
- Yatırım Fırsatları: Araştırmalar, Katar ilaç pazarının 2020-2030 arasında %165,2 oranında büyüyeceğini öngörüyor. Bu da yatırımcılar için cazip bir fırsat sunuyor.
Ancak sektörün gelişiminde bazı zorluklar da mevcut:
- Nitelikli Personel Eksikliği: Katar, ilaç sanayisinde uzmanlaşmış insan kaynağı konusunda eksiklik yaşıyor. Bu eksikliği kapatmak için özel eğitim programlarına ve küresel yetenekleri çekmeye odaklanılması öneriliyor.
- İthalata Bağımlılık: Şu an Katar’da tüketilen ilaçların yalnızca %1’i yerel olarak üretiliyor. Bu oranın artırılması gerekiyor.
- Yasal ve Düzenleyici Altyapı: Güçlü bir regülasyon altyapısı, ürün kalitesinin ve güvenliğinin sağlanması açısından kritik öneme sahip.
El-Hour, Katar’ın Schott Pharma (Almanya) gibi uluslararası ilaç şirketlerine yaptığı yatırımların, teknoloji transferi ve sektördeki küresel rekabetçiliği artırma açısından önemli olduğunu belirtiyor.
İlaç Sanayisinde Artan Yatırımlar
Katar’ın ilaç sektörüne olan ilgisi, hem yerel hem uluslararası düzeydeki yatırımlarla kendini gösteriyor. Ülke, bu alanda çok sayıda tesis kurdu ve önde gelen uluslararası kurumlarla iş birliklerine imza attı.
Ocak 2024’te LA Biotech sitesinde yayımlanan bir rapora göre, Katar’ın sağlık ve ilaç sanayisine yaptığı toplam yatırım 11,8 milyar ABD dolarına ulaştı. Bu yatırımlar, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika’daki şirketleri kapsıyor.
Ayrıca, son beş yılda yerel ilaç üretimine yapılan yatırımlar 95 milyon riyal (yaklaşık 26 milyon dolar) artarak toplamda 396 milyon riyale (yaklaşık 109 milyon dolar) ulaştı.
Şark Gazetesi, 13 Ocak’ta yayımladığı haberde; orta sınıfın genişlemesi ve yaşlı nüfusun artması gibi demografik gelişmelerin, 2020-2030 arasında ilaç pazarında %165.2 oranında büyümeye yol açacağına dikkat çekti.
Katar aynı zamanda yabancı yatırımcıları çekmek için rekabetçi bir ortam ve gelişmiş altyapı sunuyor. Ülke, sağlık harcamaları açısından Körfez ülkeleri arasında lider konumda.
İlaç Sanayisinin Yerlileştirilmesi
Ekonomik çeşitliliği artırma ve ilaç güvenliğini sağlama hedefiyle hareket eden Katar İlaç Sanayileri Şirketi, 2025 yılına kadar 140 farklı ilaç üretmeyi planladığını açıkladı.
Şirketin CEO’su Mansur Sultan Al-Nuaimi, Ekim 2023’te Er-Raye Gazetesi’ne verdiği demeçte, bu adımın temel amacının ithalata bağımlılığı azaltarak ülkenin ilaç ihtiyacında kendi kendine yetmesini sağlamak olduğunu söyledi.
Al-Nuaimi, COVID-19 pandemisinin projeyi iki yıl geciktirdiğini ve maliyetleri artırdığını, ancak aynı zamanda yerel ilaç üretiminin ne kadar hayati olduğunu ortaya koyduğunu belirtti.
Ayrıca, bu alandaki yatırımların, olası sağlık krizlerine karşı daha hazırlıklı olunmasını sağladığını da ifade etti.
Katar Yatırım Teşvik Ajansı, Temmuz 2023’te yayımladığı çalışmasında, gelişmiş sağlık altyapısı ve araştırma-geliştirmeye verilen önem sayesinde Katar ilaç sanayisinin önümüzdeki yıllarda büyümesini sürdüreceğini öngörüyor.
Katar İlaç Sanayileri Şirketi Genel Müdürü Dr. Mehci El-Emin, Ekim ayında Er-Raye’ye yaptığı açıklamada, mevcut dönemde Sağlık Bakanlığı’na ürün kayıtları yapıldığını ve yakın zamanda üretimi yapılmayan 80 yeni ürünün de imalata alınacağını belirtti. Bu ürünlerin bir kısmının dış pazarlara da ihraç edilmesi planlanıyor.
Uzmanlar, tüm bu gelişmelerin Katar’ı bölgesel ilaç pazarında güçlü bir aktör haline getireceğini ve ülkenin sanayi merkezi olma hedefine hizmet edeceğini vurguluyor.
